Plannen met het 5-stappenplan zorgt ervoor dat een puber leert om het huiswerk structureel aan te pakken. Veel pubers stellen het doen van hun huiswerk tot het allerlaatste moment uit. Dat veroorzaakt vaak veel huiswerkstress. Stress heeft echter direct een negatief effect op het leervermogen van een puber. Een structurele huiswerkaanpak, zoals plannen met het 5-stappenplan voorkomt dit.
Wat gebeurt er eigenlijk in de hersenen van een puber bij stress ?
Als een puber te veel stress heeft, dan reageren zijn hersenen en zijn lichaam daar direct op. Bij het niet goed plannen van het huiswerk heeft een puber onvoldoende of zelfs geen tijd meer voor het maken en leren ervan. Dit roept gevoelens op van onzekerheid, gespannenheid of zelfs paniek. Het brein van de puber staat dan in de stand ‘er-dreigt-gevaar’. Dit zorgt vrijwel onmiddellijk voor de zogeheten ‘vecht- of vluchtreactie’.
Zodra dit het geval is , komt er een stortvloed van stresshormonen vrij. Eén van de bekendste stresshormonen is cortisol wat een direct effect heeft op het gehele lichaam waardoor een puber alerter wordt, maar ook angstiger reageert. Een beetje stress hoeft geen probleem te zijn, maar als een puber last heeft van faalangst, dan kan dit verlammend werken. Zo verlammend dat hij/zij zelfs een volledige black-out kan krijgen tijdens een toets of een andere belangrijke opdracht.
De invloed van stress op het leervermogen
Op korte termijn zorgt stress ervoor dat een puber leerstof minder goed kan onthouden. Dit heeft te maken met de invloed van stress op het geheugen. Het gedeelte in de hersenen dat een belangrijke rol bij de opslag van informatie in het geheugen speelt wordt de hippocampus genoemd. Dit betekent ‘zeepaardje’ in het Grieks. Een mens heeft 2 van deze zeepaardjes die direct achter de oren zitten.
De hippocampus heeft normaal gesproken een soort ‘aan-en-uit-stand’. Als er te veel cortisol vrijkomt, gaat de knop op de ‘uitstand’, waardoor de invloed van dit stresshormoon op het brein afneemt. Maar als er te veel en te vaak gevoelens van stress zijn, dan werkt de hippocampus op den duur minder goed. Stress en vooral chronische stress laat het brein letterlijk krimpen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dit op de duur zelfs meer dan 14% te zijn.
Plannen kun je leren
Onvoldoende plannen en geen structurele huiswerkaanpak kunnen dus gevoelens van stress met zich meebrengen. Soms lijkt het misschien wel eens dat de schoolresultaten pubers totaal onverschillig laat, maar dat is vaak maar schijn. Mijn ervaring is dat pubers doorgaans erg loyaal zijn, zeker ten opzichte van hun ouders. Ze willen dus ook vaak graag voldoen aan de verwachtingen die aan hen worden gesteld. Ze weten dan heus wel WAT ze moeten doen, maar alleen niet HOE ze dat moeten doen. Simpelweg omdat ze dat nog niet hebben geleerd. Leren moet je LEREN en daarbij is plannen een wezenlijk onderdeel.
Welke planningen zijn er?
Een planning kan gebruikt worden bij alles gebruiken wat je puber moet organiseren, maar voor school zijn de volgende planningen belangrijk :
- Dagplanning
- Weekplanning
- Proefwerkplanning
- Herhaalplanning
- Planning praktische opdrachten
Plannen huiswerk met het 5-stappenplan
Stap 1: Noteer en controleer het huiswerk
Het is heel belangrijk dat je puber goed weet wat hij/zij precies moet leren of maken. De docent kan dit al verteld hebben in de les of in Magister of een ander schoolsysteem hebben gezet. Je puber neemt dit huiswerk vervolgens over in zijn (papieren) agenda en controleert of alles er goed in staat. Dit is een belangrijke stap die niet moet worden overgeslagen. Als er geen huiswerk is, dan noteert je puber het woord ‘geen’ of hij zet een streepje. De kans dat er op deze manier iets over het hoofd wordt gezien, is nu veel kleiner.
Stap 2 : Markeer het huiswerk
Als je puber het huiswerk voor een vak heeft genoteerd, zet hij met een markeerstift een rood bolletje ervoor. Dit laat duidelijk zien dat het huiswerk nog moet worden gedaan.
Stap 3: Plannen van het huiswerk
Als het huiswerk is overgenomen en alles in de agenda staat, dan kan er begonnen worden met plannen. Je puber kijkt hoeveel tijd hij heeft voor het maken en leren van het huiswerk. Als dit bijvoorbeeld 5 dagen zijn, dan wordt de hoeveelheid te leren leerstof opgedeeld in 5 overzichtelijke, kleine blokken. Zie het plannen van huiswerk als het eten van een komkommer. Die kun je ook niet in één hap opeten. Datzelfde geldt voor het huiswerk. Als het leerwerk opgedeeld is in kleine, overzichtelijke stukken, dan verslikt je puber zich ook niet in de hoeveelheid.
Stap 4: Volgorde bepalen
Als alle taken per dag ingepland staan, dan is het handig om daarbij een volgorde te bepalen. Welke taken doe je nu eerst en welke taken kun je beter daarna doen? Dit kan bepaald worden aan de hand van de Eisenhower Matrix, maar het kan ook een stuk simpeler. Mijn advies is om met een kleine taak die relatief snel en gemakkelijk kan worden gedaan te beginnen en direct daarna met de dringendste of moeilijkste taak. Als er al een taak is gedaan, dan geeft dit direct het gevoel van productiviteit.
Stap 5: Doen!
Alle taken kunnen nu per dag worden afgewerkt. Je puber hoeft niet meer te doen dan er voor die dag genoteerd staat, maar natuurlijk ook niet minder….Als het huiswerk gedaan is, dan wordt er een groen vinkje achter gezet. Een aantal taken van een lijstje snel kunnen afvinken werkt stimulerend en motiverend op een puber.
Tip: Vergeet tijdens het leren niet om regelmatig een pauze in te lassen!
Meer tips? Kijk ook eens op Pinterest!
https://nl.pinterest.com/brigittelebbinkburmanjer/boards/
