Geheugentechnieken: zo krijgt je puber een olifantengeheugen!
‘Memory is everything. Without it we are nothing’. Eric Kandel
Het geheim van geheugentechnieken
Geheugentechnieken op de middelbare school, wat heeft je puber daaraan? Je zoon/dochter moet op school veel onthouden. Berucht zijn de woordjes bij de talen, maar ook bij aardrijkskunde of geschiedenis moet hij/zij veel onthouden. Als ik een puber tijdens een leren LEREN training vraag of hij/zij een goed geheugen heeft, dan zegt hij/zij nooit: JA! Dit terwijl alles wat je puber ondertussen beheerst of weet, berust op het vermogen van zijn/haar geheugen om onbeperkt informatie op te nemen. Het menselijk geheugen is namelijk tot enorm veel in staat. Iedereen vergeet wel eens wat, maar dat betekent niet dat je een slecht geheugen hebt. En het goede nieuws is ook nog: je kunt je geheugen trainen met geheugentechnieken. Geheugentechnieken zijn trucjes om beter te leren onthouden. Pubers passen echter dit soort trucjes nauwelijks toe. Ze kennen de geheimen van het toepassen van geheugentechnieken ook niet of onvoldoende.
Geheugen en het zeepaardje
Wat heeft het geheugen te maken met een zeepaardje? Het deel van de hersenen dat te maken heeft met het kortetermijngeheugen heet de hippocampus. Dit is een belangrijk deel van de hersenen. De structuur van de hippocampus is vernoemd naar het zeepaardje. Ieder mens heeft twee van die zeepaardjes. Ze zitten recht achter onze oren. Vanuit de hippocampus begint alles wat met onthouden te maken heeft. Het grote nadeel is het korte termijn geheugen maar een vrij beperkt geheugen is. Om leerstof voor langere tijd te onthouden, moet er informatie naar het lange termijn geheugen worden gestuurd. Dit gebeurt via kleine elektrische stroompjes. Zo ontstaan er ‘geitenpaadjes’. Herhaling en structureren van leerstof zorgt ervoor dat zo’n geitenpaadje steeds gemakkelijker ‘begaanbaar’ wordt en als dat eenmaal zo is, dan is de leerstof verankerd. Je puber kan het geleerde dan niet meer vergeten.
De weg van korte naar lange termijn geheugen
Om leerstof blijvend op te slaan in het geheugen van je puber, moet hij/zij een bepaalde leerroute afleggen. Structureren van informatie is hierbij heel belangrijk. Uit een groot wetenschappelijk onderzoek blijkt dat woorden die in groepjes worden aangeboden veel gemakkelijker worden onthouden dan losse woorden of andere losse leerstof. De verschillen in testresultaten waren verbluffend groot. Als woorden waren gestructureerd, dan haalde de deelnemers met gemak een 90%-100% score. Willekeurig aangeboden informatie, zoals de woorden in de woordenlijsten van je puber, konden de deelnemers veel minder goed onthouden. Gemiddeld kwamen zij dan niet verder dan een score van 52%. Wat heeft al deze informatie nu te maken met het leren en onthouden van de leerstof op school? Hoe kan je puber de aangeboden leerstof gaan structureren?
Geheugentechnieken
Het structureren van leerstof is waarschijnlijk een van de beste dingen die je puber kan doen om informatie van het korte termijn geheugen naar het lange termijn geheugen te sturen. Dit is precies waarom geheugentechnieken zo goed werken. Geheugentechnieken zijn allemaal gebaseerd op het bieden van structuur voor het opnemen, opslaan en herhalen van informatie. Het toepassen van geheugentechnieken is voor je puber veel minder saai en ook vele malen effectiever dan leerstof erin ‘stampen’. Eén van de geheugentechnieken waarmee je puber leerstof gemakkelijk en zeer effectief voor langere tijd kan opslaan, is de ‘Loci-techniek’. De Loci-techniek is een oeroude techniek die al door de Grieken en de Romeinen werd toegepast. Deze geheugentechniek heeft echter nog niets ingeboet aan effectiviteit.
Loci-techniek
Wat houdt de Loci-techniek in? Met behulp van deze geheugentechniek koppelt je puber leerstof die hij/zij moet onthouden aan voorwerpen in een ruimte die hij/zij goed kent. Dit kan bijvoorbeeld de slaapkamer zijn van je puber, maar ook de woonkamer of een andere ruimte. Dit klinkt wat ingewikkeld, maar een van de breinprincipes bij het leren is dat je nieuwe kennis koppelt aan oude kennis. Dit is precies wat er bij deze geheugentechniek gebeurt. Als je puber nu tijdens een proefwerk in gedachten door zijn/haar kamer loopt, dan komt alle geleerde informatie weer naar boven. Dit klinkt waarschijnlijk een beetje gek, maar het werkt heel goed. Dr. Boris Konrad, neurowetenschapper en geheugenkampioen legt in dit filmpje precies uit hoe de Loci-techniek in zijn werk gaat.
‘De geheimen van ons geheugen’
‘Hersenen laten zich trainen als spieren’. Deze vergelijking heb je misschien wel eens gehoord. Die vergelijking gaat niet helemaal op, want hersenen zijn geen spieren, maar het geheugen kan wel worden getraind. Om spieren te trainen en sterker te maken, moet een oefening duizenden keren worden herhaald. Het brein is echter veel ‘slimmer’. Door regelmatig één goede geheugentechniek, zoals de Loci-techniek, te gebruiken kan er al een goede zenuwverbinding in de hersenen worden gemaakt. Dr. Boris Konrad geeft in zijn allernieuwste boek ‘De geheimen van ons geheugen’ heel veel tips om informatie voor eens en voor altijd te onthouden. Een absolute aanrader voor iedereen die hier meer over wil weten.
Hierbij mijn 5 favoriete geheugentips:
- Maak beelden bij de woorden
- Sleutelwoordenmethode
- Verhaalmethode
- Route of Loci-methode
- Koppel cijfers aan beelden
Delen
Ken je iemand voor wie dit artikel ook nuttig zou kunnen zijn? Deel dan het bericht en stuur het naar je netwerk. Hoe meer mensen kennis hebben van de kracht van geheugentechnieken, hoe beter het leerproces kan verlopen.
Bron: dit artikel is deels gebaseerd op het boek Geheimen van ons geheugen van Dr. Boris Konrad
